Good morning

In Rwanda spreken de mensen Kinyarwanda. Kinyarwanda is van structuur een typische Afrikaanse taal waarbij zinnen vaak gevormde worden door prefixen of suffixen toe te voegen aan een stamwoord. De meeste woorden hebben voor ons geen link met een woord uit een taal die ons vertrouwder is. Kinyarwanda leren is dus niet gemakkelijk maar toch zou het leuk zijn om het een beetje te kunnen. Momenteel is onze woordenschat beperkt tot een paar woordjes zoals goeiemorgen, - middag, dankuwel enzo. Binnenkort starten we normaalgezien met wat privé taallessen.
Naast het Kinyarwanda hoor je ook vaak wat Swahili. Zo word je op de markt of in sommige winkeltjes vaak begroet met ‘karibu’, Swahili voor welkom. Het Engels is momenteel ook een officiële landstaal in Rwanda. Vroeger was dat Frans, waarschijnlijk vooral te danken aan de Belgische kolonisator. Maar ergens in 2008 besliste de overheid om het Franse te laten vallen en over te schakelen naar het Engels. De officiële reden daarvoor is om zich beter te kunnen integreren in de Oost-Afrikaanse gemeenschap.
Het overschakelen naar het Engels betekende dat het onderwijs niet langer in het Frans maar in het Engels diende te gebeuren. Leerkrachten en professoren die hun opleiding in het Frans gekregen hadden en al jaren in het Frans onderwezen, moesten dus plots overschakelen naar het Engels, een taal die ze niet altijd machtig waren. Ook voor de studenten werd verwacht dat ze zich maar aanpasten.
Sommige kinderen kennen slechts enkele woordjes Engels en als ze een buitenlander zien, zijn ze vaak trots die te kunnen gebruiken. Vaak blijk echter dat de taalkwestie ook bij hen voor moeilijkheden zorgt. Of het nu 6 uur ’s ochtends, 2 uur ’s namiddags of 6 uur ’s avonds is kinderen begroeten ons vaak met ‘goodmorning’, nu en dan gevolgd door ‘how are you’ en in bepaalde gevallen met ‘give me money’.
Ook voor ons is het soms verwarrend. Wij gaan er doorgaans van uit dat de meeste mensen het best Frans kunnen en spreken dus Frans. In Butare is dat doorgaans de beste optie, in Kigali daarentegen wordt veel meer Engels gesproken en sommigen begrijpen er zelfs geen Frans.
Wij hebben het voordeel dat we beide talen (een beetje) kunnen maar af en toe slaan we wel eens in een knoop. Dan beginnen we het door elkaar te spreken: “Excuse me, c’est la route vers Ngoma?” of “C’est possible d’acheter de l’electricité here.” Sporadisch zelfs met een woordje Nederlands erbij.